W połowie maja br. w Niemczech (przede wszystkim w landach północnych – Hamburg, Szlezwik-Holsztyn, Dolna Saksonia, Nadrenia-Północna Westfalia, Meklemburgia-Pomorze) zanotowano pierwsze przypadki zachorowań wywołanych werotoksycznym szczepem E. coli O104 STEC. Występowały one głównie u osób mieszkających lub w ostatnim czasie przebywających w północnych Niemczech. Zachorowania w innych krajach Unii Europejskiej dotyczyły tylko tych osób, które
w ostatnim czasie podróżowały do Niemiec lub u których wystąpiło zakażenie wtórne w środowisku domowym po pobycie w Niemczech.

W wyniku dochodzenia epidemiologicznego prowadzonego w Niemczech ustalono, że możliwym źródłem zakażenia są suche nasiona wykorzystywane do kiełkowania i podjęto działania mające na celu wycofanie produktów żywnościowych podejrzanych o skażenie. Zakaz obrotu objął m.in. produkcję pochodzącą ze zidentyfikowanego gospodarstwa rolnego w północnych Niemczech oraz partie nasion kozieradki, której krajem pochodzenia był Egipt.

Władze niemieckie zaleciły powstrzymanie się od jedzenia surowych kiełków fasoli, a gospodarstwa domowe i przedsiębiorstwa gastronomiczne zobowiązane zostały do utylizacji kiełków, które są składowane aktualnie w magazynach, jak również wszelkich produktów żywnościowych, które mogły mieć z nimi kontakt.

Jednocześnie władze niemieckie odwołały wcześniejsze zalecenia dotyczące powstrzymania się od jedzenia ogórków, pomidorów i sałaty z północnych części Niemiec.

Na terenie Polski, do 21 lipca 2011 r., zarejestrowano pojedyncze przypadki zachorowań w wyniku choroby sprowadzonej z Niemiec. Zanotowano dwa przypadki zakażenia wtórnego w środowisku domowym – u dziecka mającego kontakt z chorym, który powrócił z Niemiec, oraz u opiekunki jego brata.

W Polsce nie stwierdzono żadnych przypadków zakażenia werotoksycznym szczepem E. coli O104 STEC w wyniku spożycia polskich produktów.

Urzędową kontrolę warzyw i owoców w dziedzinie bezpieczeństwa (czyli ochrony zdrowia i życia konsumentów) sprawuje w naszym kraju Państwowa Inspekcja Sanitarna oraz Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa. Dla zapewnienia bezpieczeństwa żywności i sprawnej kontroli oraz nadzoru powstała Strategia Bezpieczeństwa Żywności – jako krajowy dokument koordynujący działania wszystkich organów urzędowej kontroli żywności.

Zadania związane z kontrolą jakości handlowej świeżych owoców i warzyw, wynikające z przepisów Unii Europejskiej, wykonywane są w Polsce przez Główny Inspektorat Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

W związku z informacjami wpływającymi do Głównego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych oraz licznymi komunikatami prasowymi dotyczącymi bakterii wywołującej zatrucia pokarmowe po spożyciu warzyw, Główny Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych podjął decyzję o przeprowadzeniu kontroli doraźnej w zakresie jakości handlowej świeżych warzyw.
W pierwszym tygodniu czerwca br. Wojewódzkie Inspektoraty JHARS w całym kraju przeprowadziły kontrolę jakości handlowej świeżych warzyw. Głównym celem kontroli było sprawdzenie prawidłowości znakowania krajem pochodzenia oraz możliwości identyfikacji partii na podstawie dokumentów towarzyszących.
Kontrolą objęto przede wszystkim pomidory, sałatę, ogórki, paprykę oraz w mniejszym zakresie inne gatunki świeżych warzyw i owoców. Kontrolę przeprowadzono w 61 podmiotach gospodarczych,
w tym w marketach (51% ogółu), hurtowniach i centrach dystrybucyjnych (41%) oraz w sklepach detalicznych na targowiskach (8%). Kontrolą objęto ogółem 451 partii o łącznej masie 191,8 t, w tym:

• 396 partii świeżych warzyw o masie 170,7 t,
• 55 partii świeżych owoców o masie 21,1 t.
  

Nieprawidłowości w zakresie znakowania oferowanych do sprzedaży świeżych owoców i warzyw stwierdzono w przypadku tylko 6% wszystkich skontrolowanych partii. Polegały one na braku informacji o kraju pochodzenia danej partii świeżych warzyw lub owoców oraz podaniu błędnej informacji na temat kraju pochodzenia (na wywieszkach przy produkcie podawano więcej niż jeden kraj pochodzenia lub kraj pochodzenia inny niż na opakowaniu).

Epidemia Escherichia coli negatywnie wpłynęła na postrzeganie i opinię o warzywach i owocach
w całej Europie, także w Polsce. Kampania BezpieczneWarzywa.pl stawia sobie za cel odbudowanie zaufania do polskich warzyw i owoców oraz przekonanie Polaków, że są one nie tylko bezpieczne, ale
i wyjątkowo smaczne.

W 2010 r. statystyczny Polak spożył średnio niewiele ponad 41 kg owoców i ich przetworów.
W porównaniu z 2002 r., kiedy to na jednego mieszkańca naszego kraju przypadało blisko 49 kg owoców, to spadek o niemal 8 kg.
Nie lepiej przedstawia się konsumpcja warzyw i ich przetworów. W zeszłym roku jedna osoba spożyła ich ok. 59 kg, podczas gdy w 2002 r. – ponad 64 kg.

Wciąż jemy mniej owoców i warzyw, niż mieszkańcy innych krajów Unii Europejskiej. Daleko nam do Luksemburga, Grecji i Włoch, przodujących w konsumpcji owoców świeżych i przetworzonych – w ich przypadku zajmujemy niechlubne przedostatnie miejsce. Za nami plasuje się jedynie Bułgaria.
Pod względem spożycia świeżych i przetworzonych warzyw znajdujemy się na 10 pozycji. Na początku zestawienia widnieją Grecja, Malta i Rumunia.

Z owoców najbardziej lubimy jabłka (15%) i owoce południowe (12,5%), w tym cytrusy i banany. Wśród warzyw prym wiodą pomidory (9%), ogórki (7,5%), kapusta (7%) i marchew (6%).

^{* Dane Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej}

* informacje na temat bezpieczeństwa i jakości handlowej warzyw i owoców,
* zasady postępowania i spożywania świeżych produktów,
* aktualne informacje dotyczące bezpieczeństwa i jakości warzyw i owoców,
* formularz kontaktowy „Zapytaj eksperta”, za pomocą którego można uzyskać odpowiedź na nurtujące internautów pytania.

Częścią kampanii BezpieczneWarzywa.pl jest akcja promocyjna „Pora na pomidora, czyli jak tu nie kochać polskich warzyw i owoców”. Kampanię zainaugurował happening, który miał miejsce 22 lipca w Warszawie przed budynkiem Centralnej Biblioteki Rolniczej. W trakcie wydarzenia wypuszczonych zostało tysiąc czerwonych balonów symbolizujących pomidory – znak rozpoznawczy kampanii.
Kolejne happeningi promujące polskie warzywa i owoce odbędą się podczas imprez plenerowych Lata z Radiem w:

• Krynicy Zdrój – 30 lipca
• Gnieźnie – 6 sierpnia 
• Mielnie – 13 sierpnia 
• Szczytnie – 27 sierpnia 
• Koninie – 3 września
  

Ostatni happening zaplanowano w Spale – 25 września, podczas Dożynek Prezydenckich.

Happeningom towarzyszyć będą rozdający pomidory Miłośnicy i Miłośniczki Pomidorów.

 

 

Więcej informacji na temat kampanii BezpieczneWarzywa.pl oraz kwestii związanych z bezpieczeństwem warzyw i owoców – na stronie internetowej www.bezpiecznewarzywa.pl.

Szczegóły akcji „Pora na Pomidora, czyli jak tu nie kochać polskich warzyw i owoców” – na www.facebook.com/poranapomidora.

Inicjatorem kampanii, sfinansowanej ze środków Funduszu Promocji Owoców i Warzyw, jest Federacja Branżowych Związków Producentów Rolnych. W kampanię zaangażowane są: Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa.